UU Inclusive Teaching Toolbox


Ondersteunen van samenwerkend leren

Samenwerkend leren wordt een succesverhaal genoemd. Uit onderzoek is gebleken dat het een positieve invloed kan hebben op examenresultaten, algehele prestaties en de ontwikkeling van vaardigheden als samenwerkend leren naar behoren is opgezet Education Endowment Foundation (n.d.). Collaborative learning approaches. https://educationendowmentfoundation.org.uk/education-evidence/teaching-learning-toolkit/collaborative-learning-approaches Kyndt, E., Raes, E., Lismont, B., Timmers, F., Cascallar, E., & Dochy, F. (2013). A meta-analysis of the effects of face-to-face cooperative learning. Do recent studies falsify or verify earlier findings? Educational Research Review, 10, 133-149. . Verder is aangetoond dat samenwerkend leren kan worden gebruikt om studenten meer open te stellen voor diversiteit en voor de ontwikkeling van interculturele competenties Cabrera, A. F., Crissman, J. L., Bernal, E. M., Nora, A., Terenzini, P. T., & Pascarella, E. T. (2002). Collaborative learning: Its impact on college students' development and diversity. Journal of College Student Development, 43(1), 20–34. De Hei, M., Tabacaru, C., Sjoer, E., Rippe, R., and Walenkamp, J. 2020. Developing Intercultural Competence through Collaborative Learning in Inter-national Higher Education. Journal of Studies in International Education, 24(2), 190-211.Samenwerkend leren wordt over het algemeen gedefinieerd als een situatie waarin studenten samen aan een opdracht of de oplossing van een probleem werken, met een duidelijk, gemeenschappelijk doel of gezamenlijk eindproduct voor ogen .  

In het universitair onderwijs zijn er doorgaans twee redenen om samenwerkend leren toe te passen. 

  • De eerste is dat samenwerkend leren een geweldige manier is om de betrokkenheid van alle studenten te vergroten. Met een zorgvuldig ontworpen groepsopdracht zorg je ervoor dat veel studenten betrokken leerders zijn en zinvolle discussies met medestudenten voeren. 
  • De tweede reden voor de toepassing van samenwerkend leren is dat het studenten in de gelegenheid stelt om belangrijke communicatie- en samenwerkingsvaardigheden te oefenen, wat ze zal helpen om in een samenleving te functioneren waarin ze met mensen met verschillende achtergronden in contact komen (zie tevens het thema “Opnemen van verschillende opvattingen en standpunten”). 

Tools

Om er zeker van te zijn dat de samenwerking soepel verloopt en alle studenten zo veel mogelijk leren, moet op het volgende worden gelet:  

  • Maak heterogene groepen van ongeveer vier studenten. Houd daarbij rekening met voorkennis, kennis van het vakgebied en achtergrond.  
  • Maak de opdracht voldoende complex, zodat de studenten moeten samenwerken om de opdracht af te ronden. Als de opdracht door een enkel groepslid kan worden uitgevoerd, is hij niet complex of veeleisend genoeg Kirschner, F., Paas, F., & Kirschner, P. A. (2009). Individual and group-based learning from complex cognitive tasks: Effects on retention and transfer efficiency. Computers in Human Behavior, 25, 306-314. .    
  • Zorg ervoor dat iedereen zich persoonlijk verantwoordelijk voelt voor de uitvoering. Dit kan worden bereikt door de individuele bijdrage van de groepsleden zichtbaar te maken, bijvoorbeeld door elk groepslid een andere rol te geven of alle leden te vragen een korte, individuele beschouwing te geven over hun bijdrage aan het groepsproces en het eindproduct.  
  • Creëer onderlinge taakafhankelijkheid: door het opsplitsen van een grote, complexe taak in meerdere onderling afhankelijke deeltaken, zijn studenten voor de uitvoering van hun taak afhankelijk van de inbreng van de andere groepsleden Aronson, E., & Patnoe S. (1978). The Jigsaw Classroom (p. 197). Beverly Hills, CA: Sage Publications. . De ‘Jigsaw’-strategie kan hiervoor een nuttige strategie zijn (zie voor meer informatie de website van de Erasmus University Rotterdam).  
  • Stel samen met de studenten basisregels voor samenwerking vast en begeleid de discussies: Voor samenwerkingsgerichte discussies waaraan alle groepsleden deelnemen, is het belangrijk dat voor de onderlinge samenwerking basisregels worden vastgesteld. Dat kan samen met de studenten worden gedaan die zich hebben ingeschreven voor de cursus Wegerif, R., Mercer, N., & Dawes, L. (1999). From social interaction to individual reasoning: An empirical investigation of a possible socio-cultural model of cognitive development. Learning and Instruction, 9, 493-516 . Ook is het belangrijk dat docenten deze discussies van hun studenten in goede banen leiden. Bijvoorbeeld door feedback te geven over de wijze waarop ze met elkaar communiceren, door kritische vragen te stellen over de onderlinge samenwerking en door het geven van advies . Zie tevens thema 1: “Opnemen van verschillende opvattingen en standpunten en creëren van een veilige leeromgeving.” 

Wil je meer weten?

https://youlearn.ou.nl/web/bisonDit elektronisch handboek bevat advies voor docenten die aan de slag willen met online samenwerkend leren.
https://www.teaching.unsw.edu.au/assessing-group-workVideo van de Universiteit van New South Wales over beoordeling bij samenwerkend leren. 
https://www.teaching.unsw.edu.au/group-work-when-groups-first-meetTips van de Universiteit van New South Wales om van gewone groepen effectieve groepen te maken.